Het zetten van de eerste stap

Wijkgerichte zorg in de gemeente Molenlanden

Carola de Jong – Bouter, Coördinator Wijkgerichte zorg, werkt sinds haar achttiende bij Yulius -specialist in geestelijke gezondheidszorg en speciaal ­onderwijs in de­ regio’s Rijnmond en Zuid-Holland Zuid. Zestien jaar geleden startte Carola als woonbegeleider voor Yulius op de woonvorm in Stadspolder, waar zij zich bezighield met werkzaamheden rondom dagbesteding. Na een paar jaar werd Carola gevraagd voor de inloop in Zwijndrecht. Daarna is zij in Sliedrecht gaan werken waar Carola samen met collega Florina de Jong de inloop heeft opgestart en waar beiden nog steeds werkzaam zijn. Een aantal jaar geleden ontstond de behoefte vanuit de gemeente Molenlanden naar meer verbinding binnen de gemeente. De gemeente wilde een rol van betekenis spelen voor de psychiatrie én haar inwoners ondersteuning bieden in het ‘toeleiden’ naar ontmoetingsplaatsen en zorg. Carola hoorde hiervan, zag dit als een kans en greep deze met beide handen aan.

Wat wordt er eigenlijk bedoeld met toeleiden naar ontmoetingsplaatsen en zorg?

“Voor sommige mensen is het lastig om een eerste stap te zetten als het gaat om contact te leggen of (psychische) hulp te zoeken. De Gemeente Molenlanden heeft Yulius jaren geleden benaderd om in eerste instantie cliënten van Yulius te stimuleren en ondersteunen in het bezoeken van dorpskamers of Huizen van de Waard. Ik ben vervolgens met deze vraagstelling aan de slag gegaan. Bij ‘toeleiden’ is het doel het leggen van contact met mensen, het opbouwen van vertrouwen en ondersteuning bieden bij het zetten van de eerste stap. Ik ga vaak een aantal keer mee met iemand zodat hij of zij uiteindelijk het vertrouwen heeft om zelfstandig naar een dorpskamer of Huis van de Waard te gaan. In het toeleiden van Yulius cliënten naar deze locaties onderhoud ik veel contact met de Yulius Begeleider Arbeid en het Yulius FACT team, zodat naasten en het professionele netwerk van de cliënt ook betrokken zijn.“

Wat zijn Huizen van de Waard?

“De Gemeente Molenlanden heeft zes jaar geleden naar aanleiding van een veranderen vraag in de zorg het aanbod aangepast en laagdrempelige ruimtes ingericht, onder de conceptnaam ‘Huizen van de Waard’. Deze ruimtes worden uitsluitend bemand door vrijwilligers, maar er is een professionele achterwacht beschikbaar waar, indien noodzakelijk, een beroep op kan worden gedaan. De mensen die er behoefte aan hebben, of hun mantelzorgers, kunnen de ruimtes bezoeken voor ondersteuning en gezelligheid of activiteiten. Vergelijkbaar met de Huizen van de Waard zijn dorps(be)raden/-kamers in Giessenburg, Arkel, Schelluinen, Hoogblokland en Giessen- Oudekerk.”

“In een gemeente als Molenlanden, dat bestaat uit allemaal kleine dorpen, is psychiatrie een onderwerp dat steeds meer inhoud krijgt. Ik maak onderdeel uit van de professionele achterwacht en fungeer als vraagbaak en tussenpersoon voor de vrijwilligers en bezoekers als zij ergens tegenaan lopen. In Nieuw Lekkerland heb ik bijvoorbeeld samen met de Vrijwilligers Coördinator van Yulius een training gegeven om vrijwilligers toe te rusten, met onderwerpen als ‘wat houdt psychiatrie in’, handvatten voor de omgang en algemene basiskennis.”

“Ik vind het mooi te zien hoe de gemeente meedenkt over het optimaliseren van psychische zorgverlening.” Carola de Jong – Bouter, Coördinator Wijkgerichte zorg

Wat is de status op dit moment?

“Sinds ongeveer een jaar is er een stevige basis en is de opdracht vanuit de Gemeente Molenlanden verbreed. We merkten op dat er veel mensen zijn die nog geen zorg krijgen maar wel psychisch belast zijn met GGZ problematiek. We zijn daarom gestart met het actiever benaderen van deze groep met als doel hen toe te leiden naar zorg. Het gaat hier om GGZ zorg in de breedste zin.”

“Voor het toeleiden naar zorg werk ik veel samen met het Sociaal Team en Sociaal Loket van de Gemeente Molenlanden. Ik ben inmiddels verschillende keren benaderd met uitlopende casussen. Vraag is altijd om mee te denken over de best mogelijke invulling en hier opvolging aan te geven. Het gaat om mensen die zorg mijdend zijn. Het kan ook voorkomen dat zij een dubbel diagnose hebben, dus GGZ diagnostiek in combinatie met verslaving.”

“Mijn doel is om met deze mensen in contact te komen en hen het eerste stapje te laten zetten als het gaat om GGZ zorg. Omdat ik word ingehuurd door de Gemeente Molenlanden, en niet direct vanuit een instantie optreed, is de drempel veel lager om hier op in te gaan. Je komt niet direct bij een zorginstelling terecht. Je wordt benaderd door iemand van de gemeente, die een GGZ achtergrond heeft. Voor veel mensen is het fijn om zo de eerste stap te zetten en niet gelijk binnen te stappen bij een zorginstantie.”

Kan je een voorbeeld geven uit de praktijk?

“Onlangs ben ik samen met iemand van het Sociaal Loket bij een jongeman geweest voor een indicatie. Het ging om een psychisch verwarde jonge man met verslavingsproblematiek, die zorg mijdend is en moeilijk contact legt. Nu het contact is opgebouwd krijgt deze jongeman de zorg die hij nodig heeft en sinds een aantal maanden gaat hij ook naar de dagbesteding. Dit is meestal het moment waarop ik uit het traject stap. Ik verleen niet de direct zorg. Mijn doel is dat het eerste stapje wordt gezet. Ik bouw het contact op om te kijken welke zorg nodig is en zodra dit is ingeregeld stap ik terug. Vaak hou ik nog wel enige vorm van contact, omdat er een band is die van waarde is. In dit geval heeft de jongeman vertrouwen in mij dus we houden telefonisch nog wat contact over hoe het gaat. Zo kan ik tijdens vakanties van zorgverleners instappen en het contact intensiveren voor de periode dat dit nodig is. Dit is met name belangrijk als het gaat om een zorg mijdend persoon.”

Wat vind je een van de mooist aspecten van jouw werk?

“Binnen de Gemeente Molenlanden heb ik inmiddels een netwerk opgebouwd. Ik kreeg laatst een vraag van een man die graag vrijwilligers werk wilde doen. Hij is zelf lang depressief geweest en werkte voorheen als verhalenverteller. We zijn samen op bezoek gegaan bij een verzorgingstehuis en nu gaat hij daar op vrijwillige basis verhalen vertellen. Ik vind het mooi als je op deze manier verbindingen kan maken.”

Hoe ziet de toekomst eruit?

“Afgelopen juni heb ik samen met Welzijnswerk een training verzorgd voor alle vrijwilligers binnen Molenlanden. Doel van de training is om het stigma rondom psychiatrie onder de aandacht te brengen en het onderwerp bespreekbaar te maken. Online trainen en deelnemen is niet ideaal. Daarom streven we ernaar de trainingen zodra het weer mogelijk is fysiek plaats te laten vinden. We willen zoveel mogelijk vrijwilligers trainen en zoveel mogelijk inwoners van de Gemeente Molenlanden bereiken.”

Ken jij iemand die gebaat kan zijn bij een bezoek aan een dorpskamer of Huis van de Waard en wil je meer informatie over de inloopvoorzieningen? Neem dan contact op met Carola via c.dejong-bouter@yulius.nl.

Lees meer over Dorpskamers en Huizen van de Waard in de Gemeente Molenlanden.